مترجمان:

دکتر حسين محمدپور زرندی

دکتر سيد محسن طباطبايی مزدآبادی

 همانطور که مي­دانيد جذابيت­ های زندگي شهری، افزايش بيش از پيش جمعيت شهری جهان را در پی داشته است و همين عامل باعث وارد آمدن فشاری روزافزون بر شهرداري­ های سراسر جهان شده است. اين موضوع مختص شهرداری ­های کشورهای در حال توسعه نيست، بلکه کشورهای توسعه يافته نيز با اين مسئله مواجه هستند. نقش بی بديل  شهرداري­ هادر حوزه­ های مختلف در ارتباط با زيرساخت ­ها، خدمات عمومی، خدمات اجتماعی و فرهنگی نيز باعث شده است شهرداري­ ها به درآمد کافی و ابزارهای مالی مناسب برای نيل به اهدافشان نيازمند باشند.

ماليه شهری به تصميمات در زمينه درآمد و هزينه ­های شهرداري­ ها مي­پردازد. ماليه شهری، حوزه ­هايی نظير منابع درآمدی شهرداری، ماليات­ها، عوارض شهری و بهای خدمات را در برمي­گيرد . ماليه شهری نحوه تأمين مالی زيرساخت های شهری از طريق درآمدها، استقراض، پرداخت­ ها و مشارکت­ ها را نيز شامل مي­شود.  همچنين ماليه شهری به هزينه کرد شهرداري­ ها، بودجه ­ريزی و مديريت مالی مي­پردازد.

هدف از نگارش اين کتاب، آشنا نمودن مديران شهری، کارشناسان، مسئولان دولتی، تصميم­گيران، جامعه مدنی و دانشگاهی شوراهای عضو سازمان ملل با مباحث ماليه شهری مي­باشد. اين کتاب بر نقش مهم ماليه شهری در تأمين خدمات محلی به ويژه در ارتباط با جهانی سازی، تمرکز زدايی و تمرکز بر توسعه پايدار تأکيد  دارد. با توجه به نقش بسيار مهم ماليه شهری در تأمين مالی خدمات شهری و دستيابی شهرها به اهداف مورد نظر خود در سطوح محلی، منطقه­ ای، ملی و بين­ المللی، نگارنده کوشيده است به کمک ارايه تجربيات موفق شهرداري­ های شوراهای مختلف، اين موضوع را به شکل ملموس­تري نشان دهد. اين کتاب همچنين به برخی از حرکت­های جديد در حوزه خدمات ماليه شهری، نظير تکيه بر بخش خصوصی برای سرمايه­ گذاری در خدمات و زيرساخت های شهری در شوراهای مختلف پرداخته است. يکی از اهداف مهم اين کتاب، در اختيار گذاشتن برخی از ابزارهای پايه اقتصادی و چارچوب­های مورد نياز تصميم ­سازان برای تحليل مباحث ماليه عمومی و ارزيابی روش­های مختلف تأمين مالی امور اجرايی و هزينه­ های سرمايه­ ای در سطح محلی مي­باشد. با توجه به حجم کتاب، امکان بررسی عميق مباحث وجود نداشت و برخی از مباحث نظير حکمروايی شهری و مناطق کلان­شهری نيز در اين کتاب مورد بحث قرار نگرفت. شايان ذکر است که در اين کتاب تنها به تکنيک­ های ماليه شهری تعداد اندکی از شوراها پرداخته شده و برای مخاطبان علاقمند، مراجع مطالعاتی متعددی در ارتباط با حوزه­های موضوعی و شوراهای مختلف، در متن کتاب ارائه گرديده است.

اين کتاب شامل هشت بخش مي­باشد:

فصل اول، تعريف ماليه شهری و اهداف تاب ارائه شده است.

فصل دوم، تاريخچه و شرايط ماليه شهری در تعدادی از شوراها، بررسی شده است.

فصل سوم، چارچوب نظری مناسبی را برای بحث در زمينه ماليه شهری فراهم کرده است. اين فصل با تحليل نقش شهرداري­ ها در اقتصاد و مدل کارآمد ماليه عمومی آغاز شده است. اين مدل بر پرداخت ­های مالی مناسب برای ارايه خدمات شهری از طريق درآمدهای ناشی از ارايه همين خدمات تأکيد دارد.

(فصول چهار و پنج به روش­ هايی که شهرداری ها برای پرداخت­ های خود از آنها استفاده مي­کنند، اختصاص دارد. )

فصل چهارم، راه­ های تأمين مالی هزينه­ های اجرايی مورد بحث قرار گرفته است.

فصل پنجم نيز مباحث مالی مربوط به سرمايه­ گذاری را مورد توجه قرار داده است

فصل ششم به مباحث مربوط به هزينه­ ها در بودجه­ ريزی شهري اختصاص دارد. اين فصل بر اهميت فرايند بودجه­ ريزی شهری برای حسابرسی تأکيد کرده و به فرايند بودجه­ ريزی  پرداخته است.

فصل هفتم در مورد استقراض شهرداري­ ها و دسترسی به بازارهای سرمايه مي­باشد.

فصل پايانی اين کتاب نيز خلاصه ­ای از مطالب مربوط به ماليه شهری و چگونگی آن در کشورهای مختلف جهان را در بر مي­گيرد.