به گزارش خبرنگار شهرنوشت؛ درآمدها قطع شده اما؛ هزینه‌ها پابرجاست. از هزینه نگهداشت شهر تا پرداخت حقوق و مزایای کارکنان؛ اینها به اضافه دو هزار و 500 میلیارد زیان به شهرداری تهران، از دستاوردهای شیوع ویروس کروناست، نهادی که درآمدزایی خاصی نداشته اما هزینه های گذشته و بار جدید مالی همچنان باقیست. بخشی از زیان دو هزار و 500 میلیارد تومانی، چشم پوشی شهرداری به بخشی از درآمدهایش برمی‌گردد مثل بخشودگی اجاره اماکن تفریحی و تعطیلی آنها به خصوص در حوزه باشگاه‌های ورزشی، سینماها و برج میلاد یا تمدید مهلت به شهروندان برای پرداخت عوارض پایدار شهری.
در بخش هزینه‌ها، آمار دقیقی از هزینه کرد شهرداری تهران درباره مقابله با ویروس کرونا وجود ندارد، اما در اینکه خرید اقلام و تجهیزات ضدعفونی کننده بر بار مالی نگهداشت شهر اضافه شده است تردیدی نیست.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مهمترین و بزرگترین منابع درآمدی شهرداری از شهرسازی و مالیات بر ارزش افزوده بوده است، یعنی حدود نیمی از بودجه شهرداری از محل صدور پروانه، تغییر کاربری و تراکم است. اما شیوع ویروس کرونا و به تبع آن کاهش شدید فعالیت‌های عمرانی و ساخت و ساز در کمتر از یکماه اخیر در تهران سبب شده 20 تا 50 درصد از درآمدهای شهرداری که هرساله در اسفند محقق می‌شد، اینبار محقق نشود.
در بخش مالیات بر ارزش افزوده هم قرار بود چیزی نزدیک به پنج هزار میلیارد تومان به شهرداری برسد؛ درواقع سه درصد از سهم مربوط به شهرداری ها از 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده که با کسادی بازار و تعطیلی کسب و کارها و همینطور بستن حساب‌های مالیاتی صاحبان کسب و کار پیش‌بینی می‌شود بخش زیادی از این سهم محقق نشود.

هزینه‌های شهرداری در بخش خدمات
در حوزه خدمات و نگهداشت شهر که تقریبا بعد از حقوق و مزایای کارکنان بیشترین درآمدهای شهر را می بلعد هم شرایط به همین گونه است. از آنجایی که تنها متولی ارائه خدمات کفن و دفن، شهرداری تهران است، بنابراین اثر مستقیمی بر هزینه های ناشی از کفن و دفن، هم بر محل دفن و هم بر همراهان متوفی و هم بر کارکنان و متولیان خدمات کفن دارد.
در بخش دیگر حوزه خدمات، هزینه تحمیلی بر نظافت معابر، جمع آوری و تفکیک زباله های آلوده، تامین خدمات حمل ونقل اتوبوسرانی، مترو و تاکسی و هزینه ضد عفونی وسایل حمل و نقل و سطح شهر برای شهرداری تهران قابل توجه خواهد بود و به این دو باید هزینه های مربوط به مرخصی اجباری کارکنان و فقدان امکان جایگزین برای آنها را هم اضافه کرد.
بخش دیگر زیانهای شهرداری تهران، درواقع زیانهایی است که در آینده رخ خواهد داد؛ برخی ناظران شهری معتقدند با توجه به شرایط موجود و پیش بینی تداوم اپیدمی کرونا دستکم تا سه ماه اول سال1399 ، تحقق منابع مالی پیش‌بینی شده در بودجه سال 1399 شهرداری بسیار مبهم است. از طرف دیگر دولت هم به طور قطع نه توانایی پرداخت مطالبات شهرداری را دارد و نه این موضوع را در اولویت خود قرار می‌دهد. این در شرایطی است که مثلا در ایالات متحده پس از آنکه سنا بسته محرک 2 تریلیون دلاری را برای مقابله با کرونا ارائه داد، 150میلیارد دلار آن برای کمک به دولتهای محلی اختصاص یافت.

احتمال تحقق 55 درصدی بودجه 1399 شهرداری
مرکز مطالعات شهرداری تهران به عنوان بازوی پژوهشی این سازمان، در تازه‌ترین گزارش خود درباره ویروس کرونا و اثرهای اقتصادی آن بر شهر، پیش بینی کرده که بودجه سال 1399 شهرداری حداکثر55 درصد محقق شود و در خوش بینانه ترین حالت، تحقق نیافتن منابع مالی ناشی از بودجه سبب هدایت شهرداری به سمت انتشار اوراق بدهی گسترده خواهد شد و این به معنی افزایش بدهی های انباشته شهرداری است.
این مرکز همچنین به مدیران شهری توصیه کرده است که در این شرایط به مدیریت تصمیم گیری کارشناسی روی آورده و در مورد اولویت ها برای مصرف منابع تصمیم بگیرند و درباره ابزارهای تحقق تامین مالی نیز به سرعت آسیب شناسی کنند.
پیشتر محسن طباطبایی مزدآبادی دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفته بود: «شهرداری‌ها نسبت به دولت‌های مرکزی آزادی عمل کمتری برای جبران کسری بودجه دارند بنابراین کاهش منابع درآمدی آنها ممکن است مستقیما بر نحوه خدمات دهی آنها تاثیر بگذارد و اگر کمک‌های دولت مرکزی نباشد ممکن است تا مدتها در بحران مالی فرو بروند.»
موضوع مهم دیگری که اکنون مدیران شهری با آن دست به گریبان هستند این است که شهرها برای مدت طولانی نمی توانند تعطیل بمانند چرا که مضرات اقتصادی آن بسیار ویرانگر خواهد بود بلکه باید راهی برای بازگرداندن حیات اقتصادی اجتماعی آنها به همراه رعایت پروتکل‌های بهداشتی پیدا کرد.
بسیاری از محققان بر این باورند که این شرایط پاندمیک جهانی نه تنها شکل و ساختار شهرها و زندگی شهری بلکه الگوهای جهانی اقتصاد را نیز تغییر خواهد داد و جهان پساکرونا دیگر هیچگاه به مانند قبل از کرونا نخواهد بود.

منبع: شهرنوشت