مسئله‌ای است که از دیر باز مورد توجه ایرانیان و جهانیان قرار گرفته است. صنعتی که برای یک کشور خود را قدرتمند نشان داده، ولی برای کشور دیگرنتوانسته خودی نشان دهد. اما چرا صنعت گردشگردی در بسیاری از نقاط جهان منفعل مانده است؟ محسن طباطبایی، دبیر کل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به اینکه صنعت گردشگری یکی از اشتغال‌زا‌ترین صنایع موجود است به گسترش نیوز می‌گوید: گردشگری می‌تواند یکی از منابع اصلی درآمدی کشور به شمار آید، اما عواملی این موضوع را تحت الشعاع قرار داده که مهم‌ترین آنها تغییرات اقلیمی است. زیرا تغییرات اقلیمی همواره بر کاهش یا افزایش گردشگری در این صنعت تاثیر به سزایی دارند.

وی ادامه داد: گردشگری در ابعاد اقتصادی و اشتغال‎زایی به اندازه‌ای قابل اهمیت است که می‎تواند به‎ عنوان نیروی محرکه اقتصادی هر کشوری به حساب آید. زیرا یکی از ارکان توسعه جهانگردی، بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای جهانگردی است؛ به طوری که پدیده تغییر اقلیم، یکی از موارد اصلی موردتوجه گردشگران قرار گرفته است.

کاهش کردشگری با متغیر‌های اقلیمی

طباطبایی با اشاره به اینکه تعداد کثیری از گردشگران مقصد خودرا با توجه به شرایط اقلیمی انتخاب می‌کنند در این زمینه توضیح داد: به نظر می‌رسد که اقلیم و شرایط جوی مناطق گردشگری مهم‌ترین عامل در تغییر و یا تعیین مکان گردش برای گردشگر به حساب می‌آید. به همین دلیل پژوهشی در انجمن علمی اقتصاد شهری ایران برای این موضوع انجام داده ام که برخی از این عوامل را مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

طباطبایی پیرامون متغیرهای اقلیمی و موثر بر صنعت گردشگری اظهارکرد: متغیرهای اقلیمی شامل درجه حرارت، میزان بارندگی و میزان انتشار دی ‎اکسیدکربن، تأثیر منفی و معنی‎داری بر تعداد گردشگران خارجی ورودی به شهرهای ایران داشته اند؛ به طوری که مطابق نتایج به‌دست آمده یک درصد افزایش در متغیرهای اقلیمی دما، بارندگی و انتشار دی اکسیدکربن، به ترتیب سبب کاهش ۰.۲۳، ۱.۱۱و ۰.۴۵درصد در میزان گردشگران خارجی شده است.

برای توسعه اقتصادی به گردشگری نیاز داریم

وی در ادامه اضافه کرد: امروزه توسعه گردشگری در تمامی عرصه های ملی، منطقه‎ای و بین المللی، موردتوجه برنامه ریزان دولتی و شرکت‎های خصوصی قرار گرفته است. بسیاری از کشورها به صورت فرآینده‎ای به این واقعیت پی برده اند که برای بهبود وضعیت اقتصادی خود باید ابتکار عمل داشته باشند و درصدد یافتن راه ‎های جدیدی برآیند. زیرا این صنعت علاوه بر ایجاد سلسله فعالیت‎های جدید در کشور و اشتغال‎زایی مستقیم، سایر بخش‎های اقتصادی را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد، از این ‎رو دستیابی به پایداری در صنعت گردشگری از اهمیت خاصی برخوردار است.

پژوهشگر حوزه اقتصاد ضمن اشاره به اینکه تغییرات اقلیمی و گردشگری وابستگی بالایی نسبت به یکدیگر دارند، افزود: به عبارت دیگر تغییر اقلیم نه تنها بر جذابیت مقاصد گردشگری از طریق ایجاد تغییرات در منابع گردشگری تأثیر می‌گذارد، بلکه بر تجربه مکان‌های سفر نیز تأثیر گذاشته که در نهایت بر تصمیم برای بازدید مجدد و گردشگران بالقوه اثرگذار خواهد بود.

دمای ایده ‎آل برای گردشگران ۲۱ درجه سانتی گراد

مدرس دانشگاه تهران در ادامه ضمن تاکید بر اینکه گردشگران می‎توانند با تغییر مقصد یا دوره تعطیلات خود به‎ راحتی نسبت به تغییرات آب ‎وهوایی واکنش نشان دهند، اضافه کرد: تغییرات در تقاضای گردشگری به طور مستقیم بر نتیجه اقتصادی مقاصد گردشگری تأثیر می‎گذارد؛ به همین جهت درک رابطه بین تغییر اقلیم و تقاضای گردشگری از جنبه ‎های اقتصادی نقش مهمی در توسعه پایدار در صنعت گردشگری شهری و منطقه ای و تصمیمات مدیریتی در این زمینه دارد.

وی ادامه داد: بر همین اساس در سال‌های اخیر مطالعات متعددی در رابطه با ارزیابی ارتباط میان اقلیم و تقاضای گردشگری انجام گرفته که از عوامل اقلیمی، مانند میانگین بارندگی و دما برای توضیح چگونگی اثرگذاری عوامل اقلیمی بر تقاضای گردشگری استفاده کرده‌اند.

طباطبایی مزدآبادی اضافه کرد: یافته ها حاکی از آن است که درجه حرارت، نقش تعیین‎کننده‎ای در تصمیم‎گیری برای مقاصد گردشگری دارد به طوری که در سراسر جهان، دمای متوسط ایده‎ آل برای بخش عمده‎ای از گردشگران حدود ۲۱ درجه سانتی‎گراد می‎باشد.

آلاینده‌های محیطی بر جذب گردشگر تاثیرگذارند

دبیر کل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران افزود: تغییرات قابل‎توجه در درجه حرارت و بارندگی ناشی از تغییرات آب وهوا می‎باشد و این تغییرات به طور جدی بر عملکرد مختلف قطب‎های گردشگری تأثیر می‎گذارد. به عنوان مثال افزایش دما باعث ذوب‎شدن یخچال‎های طبیعی، تغییرات در تنوع گونه‎ های گیاهی، کاهش مناطق طبیعی زیستگاه ها و حتی انقراض گونه ها می شود.

او با اشاره به تجربه جهانی در رابطه با تغییرات اقلیمی اظهار کرد: خشکسالی شدید در سال ۲۰۰۲ منجر به آتش‎ سوزی جنگلی در کلرادو گردید. به همین دلیل سفر به این منطقه با محدودیت روبه‌رو شد و بخش اعظمی از گردشگران خود را از دست داد.

مدرس دانشگاه ادامه داد: گردشگران ترجیح می ‎دهند به مقاصد گردشگری با دمای معتدل (نه خیلی گرم و نه خیلی سرد) سفر کنند علاوه بر آن کاهش کیفیت محیط‎ زیست و انتشار آلاینده‎ ها نیز به عنوان سایر مؤلفه های مؤثر در کاهش میزان ورود گردشگران محسوب شده و دارای اثرات منفی بر تقاضای گردشگری است.

گردشگران به دنبال آب و هوای سالم هستند

طباطبایی مزدآبادی خاطر نشان کرد: آب وهوای مطلوب از دیدگاه سیاست‎گذاری و راهبردهای توسعه گردشگری از اهمیت به سزایی برخوردار است؛ زیرا گردشگران به دنبال آب ‎وهوای سالمی هستند که در آن هیچ‎گونه نارضایتی از بُعد تنفسی و انتشار آلاینده، عدم آلایش حرارتی و اقلیمی وجود نداشته باشند.

وی در خاتمه اضافه کرد: در صورت توجه و توسعه این صنعت، می‎توان از اثرات نامطلوب ناشی از نوسانات درآمدی حاصل از تغییرات نرخ نفت مصون ماند، که خود علاوه ‎بر بعد اقتصادی می تواند باعث رشد و تعالی در زمینه های فرهنگی و اجتماعی باشد، بدین جهت ترویج توسعه و رشد صنعت گردشگری و مقابله با تغییرات اقلیمی، به منظور بهبود حفاظت از منابع طبیعی و افزایش منافع اجتماعی، حائز اهمیت است.

منبع: پایگاه خبری گسترش