با توجه به رشد سريع جمعيت شهري در هزاره جديد و پيش‌بيني ‌نرخ 80درصدي شهرنشيني در جهان تا سال 2050 ميلادي، علاوه بر تنوع، ثروت اقتصادي، شرايط زيست‌محيطي، سياسي و فرهنگي شهرها، موضوع اقتصاد شهري نيز به يكي از مباحث مهم و موضوعات اساسي در حوزه اقتصادي مديريت شهري تبديل شده است. افزايش روز‌افزون جمعيت شهري و ازدياد فعاليت‌هاي انساني همراه با پيشرفت توليدات صنعتي، انواع آلودگي‌هاي آب، خاك، هوا و صوت را در جامعه شهري باعث شده و به همراه مباحث عدالت اجتماعي و عدالت بين نسلي، موضوع توسعه پايدار شهري را به يكي از دغدغه‌هاي اساسي سياستگذاران شهري تبديل كرده است.

بنابراين انسان شايسته برخورداري از زندگي سالم، پربار و هماهنگ با طبيعت است و بايد محور اصلي توسعه پايدار قرار گيرد. اما توسعه پايدار شهري، يعني فرآيندي در ايجاد شهر پايدار، يعني شهري مناسب زندگي حال و آينده شهروندان؛ فرآيندي كه هدف آن ايجاد شهر پايدار مطابق نيازهاي شهروندان و از لحاظ عملكردي، مكاني مناسب براي زندگي نسل‌هاي حال و آينده است. توسعه پايدار شهري تركيبي از توسعه اقتصادي، توسعه اجتماعي، فرهنگي، سياسي و زيست‌محيطي مي‌باشد.

در امور شهري، نهادهاي مديريت شهري عهده‌دار اصلي توسعه پايدار شهري هستند و در برخي موارد به صورت مستقيم و در برخي موارد به صورت غير‌مستقيم و از طريق فراهم آوردن زيرساخت‌هاي لازم در جهت تعميق توسعه پايدار شهري اقدامات مهم و اثربخشي را انجام مي‌دهند. يكي از الزامات مهم در انجام اين اقدامات، تأمين منابع مالي كافي براي پوشش انواع هزينه‌ها مي‌باشد. روش‌هاي مختلفي براي تأمين منابع مالي اين فعاليت‌ها وجود دارد كه عبارتند از اخذ عوارض شهري، درآمد حاصل از فروش كالاها و خدمات شهري، تأمين مالي از بازار پول، تأمين مالي از روش‌هاي سرمايه و بدهي، تأمين مالي خارجي، مشاركت بخش خصوصي و منابع دولتي. روش تأمين مالي صحيح هزينه‌هاي شهري توصيه مي‌كند هزينه هر يك از خدمات شهري كه توسط نهادهاي مديريت شهري ارائه مي‌شود، توسط استفاده‌كنندگان از آن خدمات پرداخت شود با اين حال عدم‌تكافوي هزينه‌ها از طريق جمع‌آوري منابع از اين روش، باعث مي‌شود شهرداري‌ها به عنوان نهاد اصلي در مديريت شهري به فروش تراكم و... روي بياورند كه آثار مخربي در بلند‌مدت بر ساختار فيزيكي شهر‌ها و بالطبع اقتصاد و حتي فرهنگ شهري از خود بر جاي خواهد گذاشت. از اين رو لازم است روش‌هاي مناسبي براي تأمين مالي هزينه‌هاي شهري پيش پاي سياست‌گذاران شهري گذارده شود تا از طريق آن، علاوه بر تأمين درآمدهاي شهري، ساختارهاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و زيست‌محيطي شهري دچار آسيب نشود. يكي از اين روش‌ها، استفاده از منابع بازار پول مي‌باشد. منابع فراوان بانكي در تأمين مالي هزينه‌هاي شهري مي‌توانند نقش بي‌بديلي را ايفا كنند، اما با توجه به رويكرد‌هاي تجاري بانك‌ها در حداكثر سودآوري از فعاليت‌هاي بانكي بدون توجه به زمينه‌هاي سرمايه‌گذاري منابع بانكي، عموماً اين تمايل در بين بانك‌ها براي سرمايه‌گذاري در تأمين هزينه‌هاي شهري وجود ندارد. اما برخي از بانك‌ها در صحنه بين‌المللي با هدف خدمات‌رساني شهري ايجاد شده‌اند كه مي‌توانند در خصوص جلب منابع مالي شهروندي و هدايت آنها به سمت تأمين مالي خدمات شهري، در راستاي توسعه پايدار شهري نقش بسيار مهمي را ايفا كنند.

منبع : روزنامه جوان

کد خبر: 733696

تاریخ انتشار: 94/05/25

نویسنده : سید محسن طباطبایی