هم اکنون ایده‌ها و طرح‌های شهر هوشمند در کشورهای مختلف جهان با ویژگی‌های اجتماعی اقتصادی و سیاسی متفاوت به عنوان راه حل‌های عملیاتی برای مقابله با مسائل و معضلات شهری در دست اقدام و پیگیری بوده و به عنوان یکی از استراتژی‌های حرکت در مسیر توسعه پایدار در دستور کار قرار دارد. اما بررسی و مرور دقیق ادبیات مربوط به شهر هوشمند نشان می‌دهد که این ایده مربوط به چند دهه پیش بوده و چندان هم جدید نیست.

به عبارتی این ایده که یک شهر قادر است دیجیتال و هوشمند باشد و در آن از تکنولوژی، به ویژه فناوری ارتباطات و اطلاعات برای بهبود کیفیت زندگی استفاده کرد قدیمی به نظر می‌رسد . اما به طور دقیق‌تر به نظر می‌رسد که نقطه شروع مباحث مربوط به شهر هوشمند سال 1994 است. در فاصله این سال تا سال 1997 چیز زیادی به ادبیات شهر هوشمند در سطح جهان اضافه نشد. بعد از آن نوشته‌ها، یادداشت‌ها به طور فزآینده ای تا سال 2005 افزایش یافت این روند از سال 2006 تا 2009 با مقداری کاهش رو به رو بود و از سال 2010 به بعد رشد ادبیات مذکور از سالی به سال دیگر بیش از دو برابر شد.

در این روند چند نقطه زمانی مهم و تاثیر گذار وجود دارند که عبارتند از سالهای 1997، 2000، 2005، 2008 و 2010. سال 1997 با پروتکل کیوتو شناسانده می‌شود که هدف اصلی آن محدود کردن و کاهش انتشار دی اکسید کربن و محافظت از محیط زیست در سراسر جهان بود. پروتکل کیوتو توسط 192 کشور یعنی همه اعضای سازمان ملل به استثنای ایالات متحده، آندورا، کانادا، و سودان جنوبی امضا و پذیرفته شد. طبق این پروتکل کشورها به خصوص کشورهای پیشرفته متعهد می‌شوند در دو دوره زمانی(2008-2012 و 2012 -2020) محدودیت‌ایی را جهت کاهش گازهای گلخانه‌ای اعمال کنند. نقش پروتکل کیوتو در الزام دولت‌ها و شهرها برای طراحی و اعمال برنامه‌ها و سیاست‌های طرفدار محیط زیست یکی از مواردی بود که موجب رواج موضوع شهرهای هوشمند شد.

سال 2000 با استفاده گسترده و روزافزون جهان از اینترنت مشخص می‌شود در این سال استفاده از اینترنت نه تنها در تجارت و بازرگانی و بخش‌های مختلف اقتصادی بلکه در زندگی روزمره مردم نیز گسترش پیدا  کرد. در این سال زیرساخت‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات(ICT) از جمله پهنای باند، شبکه وایرلس، شبکه‌های کاربردی اینترنتی، سیستم عامل باز، همه و همه در کنار هم ستون فقرات نظام ارتباطات نوین را تشکیل دادند. با کمک اینترنت و زیرساخت‌های اینترنتی عرضه خدمات الکترونیکی در زمینه‌های مختلف (مراقبت‌های پزشکی- بهداشتی، انرژی، آموزش، مدیریت زیست محیطی، حمل و نقل، امنیت عمومی و غیره) در شهرها گسترش یافت. در همان زمان تلفن همراه نیز برای همه قابل دسترسی شد و همراه با اینترنت تحولات تکنولوزیکی پیچیده‌ای را در زندگی شهروندان رقم زدند که این تحولات یکی از محرک‌های اصلی علاقه‌مندی به مفهوم شهر هوشمند به شمار می‌رود.

سال 2005: در این سال پروتکل کیوتو در 16 فوریه اجرایی شد بعد از این اتفاق، به منظور دستیابی به اهداف پروتکل، طرح‌های بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست گسترش یافت و سناریوی شهر هوشمند به منظور حمایت از محیط زیست بیش از پیش مطرح شد.

سال 2008: در این سال دو اتفاق مهم تحقیقات شهر هوشمند را تحت تاثیر قرار دادند یکی مطرح شدن مفهوم سیاره هوشمند و دیگری نشست و ملاقات شهرداران. مفهوم سیاره هوشمند عبارتست از تلاش برای آماده‌سازی یک سیاره هوشمند و بهم پیوسته که در آن مدیران سیاسی، تجاری و شهری و شهروندان در سراسر دنیا از اینترنت و تکنولوژی تلفن همراه استفاده می‌کنند.

در همین سال نشست شهرداران نیز یک نوآوری خودجوش در بین شهرهای اروپایی بود. این ابتکار برای گسترش مفهوم شهر هوشمند و نیز کاهش CO2 به میزان 20 درصد تا سال 2020 از طریق افزایش کارآیی انرژی و مصرف انرژی‌های تجدید پذیر بود. این موافقت نامه توسط کمسیون اروپا در چارچوب اهداف استراتژیک 2020 تکمیل و تصویب شد. اقدامات آنها عمدتاً بر روی توسعه مجدد زیرساخت‌های عمومی و خصوصی، جابه‌جایی و تحرک پاک و آگاه ساختن شهروندان از موضوع مصرف انرژی، متمرکز بود و شهرهای امضا کننده توافق کردند که برنامه‌های خود را درباره انرژی‌های پایدار ارائه دهند.

سال 2010: در سال 2010 اتحادیه اروپا استراتژی اروپا2020 را تدوین کرد که بر روی پنج هدف اصلی اشتغال، تحقیق و توسعه، تغییرات اقلیمی و انرژی، آموزش و فقر متمرکز بود برای رسیدن به این اهداف هر کشور اروپایی متعهد به تدوین طرح‌های هوشمند برای شهرهای اصلی خود می‌شود و به این ترتیب استراتژی اروپا 2020 به طور گسترده‌ای مفاهیم شهر هوشمند و شهر دیجیتال و تحقیق و مطالعه در این زمینه را ارتقاء داد.

منبع : خبرگزاری تسنیم

تاریخ انتشار : 94/09/24

شماره خبر : 943819 

نویسنده : سید محسن طباطبایی مزدآبادی