وی افزود: یكی از مهمترین چالش ها در عملكرد شهرداری ها در پروژه های تغییرات مدیریتی باعث تشدید آن شده است و كمتر به دنبال مطالعات پایدار شهر هستند.
او افزود: سیستم اقتصادی ناكارآمد در شهرداری و كسب درآمد از قبیل فروش تراكم، جریمه تغییر كاربری، جریمه طبقات ساختمان، حذف پاركینك و كمیسیون ماده ۱۰۰ تخلفات ساختمان و ....باعث شد تا در كسب درآمد برای شهرداری از راه های كسب درآمدی كه مردم مشاركت كنند بدور باشد و در اصطلاح تنبل شوند.
طباطیایی گفت: كسب درآمدهای پایدار یكی از چالش های همیشگی شهرداری‌ها به ویژه در كلان شهرها است كه راهكارهای بسیاری هم برای آن مطرح شده است؛ اما عملی شدن این راهكارها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و شاهد افزایش درآمدهای ناپایدار در شهرداری‌ها هستیم؛ همان كه به تراكم‌فروشی معروف است.
وی افزود : سال هاست در شهرداری‌ها به دلیل وجود سیستم اقتصادی ناكارآمد، همچنین نظام‌های مالیاتی ضعیف و مشاركت نكردن شهروندان در تأمین هزینه‌های شهرها، مشكلات مالی به اوج خود رسیده است و شهرداری ها ناتوان در تأمین منابع درآمدی پایدار برای مناطق تحت پوشش خود هستند؛ بنابراین با اعمال سیاست خودكفایی شهرداری ها، سیستم تأمین درآمد آن عمدتاً از منابع درآمدی ناپایدار و ناسالم و از طریق روش‌هایی همچون عوارض ساختمان‌ها، فروش تراكم و جریمه تغییر كاربری اراضی، جریمه افزایش تعداد طبقات ساختمان، جریمه حذف پاركینگ از ساختمان و جریمه كمیسیون ماده صد یا تخلفات ساختمانی تأمین می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: كشورهایی كه دارای سیستم اقتصادی ناكارآمد و مبتنی بر اقتصاد غیررسمی، نظام‌های مالیاتی ضعیف و فاقد مكانیزم‌های مشاركت شهروندان در تأمین هزینه های شهرها هستند، سیستم تأمین درآمد شهرداری‌ها عمدتاً به سمت منابع درآمدی ناپایدار و ناسالم كشیده می‌شود.
این پژوهشگر حوزه اقتصاد تصریح می‌كند: تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد كه دو مشكل اصلی در حوزه تأمین درآمدی شهرداری‌ها وجود دارد؛ اول اینكه بستر درآمدزایی ناپایدار و ناسالم است و شرایط حضور در بازارهای مالی و پولی جدید فراهم نیست كه این موارد نشانگر نبودِ یك مكانیزم مدیریت منابع مالی مناسب در شهرداری هاست.
طباطبایی ادامه می‌دهد: مسئله مهم دیگر مدیریت شهری در كشورهای در حال توسعه از جمله ایران در بحث منابع مالی شهرداری ها، استفاده نكردن از ظرفیت مردم و شهروندان است كه در كشور ایران برخلاف كشورهای توسعه یافته، دارای شرایط مساعدی نیست.
وی ضمن اشاره به تجارب جهانی اضافه می‌كند: تجارب جهانی بیانگر آن است كه مشاركت مردم در تصمیم‌گیری ها و برنامه‌های شهری و نیز تأمین منابع مالی شهر، از مشخصه های اساسی اداره شهر است و در زمینه‌های مختلف امور مرتبط با شهر، نظریات عموم مردم مورد توجه قرار می‌گیرد.
می‌گوید: شهرداری‌ها، سازمان‌های محلی و نمایندگان آن‌ها در شورای شهر، منتخب مردم هستند. این در حالی است كه باید در چارچوب قوانین مربوطه از محل درآمدهای محلی، امور خدماتی و عمرانی، شهر را اداره كنند.
طباطبایی تصریح می‌كند: اگر نگاهی به شهرهای بزرگ و كوچك كشور بیندازیم، درمی‌یابیم كه در شهرها، خدمات فراوانی وجود دارد كه به طور یكسان در دسترس همه قرار نمی‌گیرد و توزیع آن در مناطق مختلف شهرداری یكسان نیست. بر همین اساس لازم است تا تحقق عدالت مورد نظر در وصول سرانه‌ها و عوارض خدمات براساس سرانه خدمات هر منطقه یا توانایی در پرداخت تنظیم شود.
وی تاكید می‌كند: فضای سبز شهری از جملات این خدمات است كه باید هزینه تولید و نگهداری آن براساس موجودی هر منطقه شهرداری تعیین و وصول شود. در موارد دیگر مانند تفاوت زمین‌های دارای كاربری مختلف و تراكم‌های مازاد بر طرح تفصیلی نیز نوعی بی‌عدالتی در مدیریت سیستم مالی شهری مشهود است.
این پژوهشگر حوزه اقتصاد ضمن انتقاد از نحوه تعیین كاربری مسكونی و تجاری برای زمین‌ها، اظهار می‌كند: چه دلیلی دارد كه با تعیین كاربری مسكونی و تجاری، زمین یكباره از رانت بسیار بالایی برخوردار شود و با تعیین كاربری سبز برای زمین، مالك دریافتی ناچیزی داشته باشد.
طباطبایی تصریح می‌كند: عدالت اقتضا می‌كند كه كاربری همه زمین‌ها یكسان فرض شود و در صورت تغییر كاربری از كاربری‌های پست به كاربری‌های ارزشمند، مابه‌التفاوت به وسیله شهرداری وصول شود. علاوه بر موارد ذكر شده، شفافیت نبودن و عدم حاكمیت كامل قانون از دیگر معضلات مهم در اداره شهرداری‌ها است كه باید به آن‌ها توجه ویژه داشت.
وی ادامه می‌دهد: شفافیت به معنای گردش آزاد اطلاعات و قابل دسترس بودن آن برای همه شهروندان و مشخص بودن فرایند تأیید و تصویب سیاست‌ها است. چگونگی استفاده از بودجه، بیلان كار شفاف، در دسترس بودن قوانین و آئین‌نامه‌ها از معرفه‌های مهم این شاخص است.
این پژوهشگر اقتصادی با اشاره به ضرورت تأمین مالی و ایجاد درآمد پایدار و كاهش هزینه‌ها برای اجرای برنامه‌های شهرداری‌ها، می‌گوید: هزینه شهرداری ها از چند بخش عمده تشكیل می‌شود كه اجرای پروژه های شهری و برنامه های توسعه‌ای از اساسی ترین وظایف و از جمله رئوس هزینه‌ها در شهرداری ها است و تأمین منابع مالی این پروژه‌ها، یكی از موضوعات حساس و مؤثر در اجرای طرح‌های شهری محسوب می‌شود.
طباطبایی اضافه كرد: پدیده ایی مانند مهاجرت بسیار تاثیر گذار است كه الان ۹ میلیون جمعیت ۲ سوم آن را مهاجران تشكیل می دادند كه باید هزینه های انها را هم شهرداری ها بپردازند.
سیدمحسن طباطبایی‌مزدآبادی، دبیر كل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در پاپان خاطر نشان كرد: به طور كلی بررسی در عملكرد شهرداری ها نشان می‌دهد كه دو نوع پروژه شهری از نظر ماهیت وجود دارد؛ دسته اول برنامه‌ها و پروژه‌هایی كه اجرای آن‌ها برگشت‌پذیری سرمایه را به دنبال دارد و دسته بعدی، پروژه‌هایی كه فاقد این خاصیت است كه لزوم برنامه‌ریزی در راستای الگویی برای مدیریت و تأمین مالی برای پروژه‌های گروه دوم ضروری است.
