یکی از چالش های اساسی توسعه شهری نحوه مواجهه با بافت های فرسوده است. برخی رویکردها در صدد حذف و نوسازی این بافت ها هستند اما برخی رویکردها تلاش دارند تا با حفظ جنبه های فرهنگی و اجتماعی این بافت ها احیا شوند.
اساسا در شرایط فعلی در اغلب کلانشهرها بافتهای فرسوده از نظر اجتماعی و فرهنگی دچار چالش شده اند و از چرخه اقتصادی شهر خارج گشته اند. می توان اینگونه گفت که مشکل این بافت های شهری تنها ناپایداری در برابر بحران هایی همچون زلزله نیست بلکه به تعبیر دیگری زلزله فرهنگی و زلزله اقتصادی هم این بافتها را احاطه کرده است.
این بافتها از نظر شهری یک مجموعه انسجام یافته از فرهنگ، معماری، اقتصاد و دیگر روابط اجتماعی هستند و از سوی دیگر بخشی از تاریخ و فرهنگ جوامع را در دل خود جای داده اند. به تعبیر دقیق تر این بافت ها سرمایه های فرهنگی یک جامعه به حساب می آیند و نباید اجازه داد در فرایند نوسازی های سریع این گنجینه ها از بین رفته و یا کم اهمیت شوند.
با این حال همانطور که در ابتدای سخن گفته شد، بافت های تاریخی در کنار تمامی ارزش های فرهنگی به دلیل عدم مدیریت تبدیل به کانون های آسیب ها از جنبه های متعدد شده اند. این بافت ها به دلیل عدم توجه کارکردهای اساسی خود را از دست داده اند و در مسیر زوال و پژمردگی گام برمی دارند.
به زعم راقم این سطور مهمترین رویکرد در بازسازی و احیای بافت های تاریخی باید نگاه اقتصادی باشد. امروز و با توجه به شرایط اقتصادی منابع مالی مناسبی جهت احیای این بافت ها وجود ندارد و همین عامل نیز باعث شده تا برخی از مسوولان عملا توجه ای به مساله نوسازی این بافت ها نداشته باشند. در حالی که با انضمام نگاه اقتصادی به فرایند احیای این بافت ها، ضمن حفظ و نگاه داشت این سرمایه های تاریخی امکان درآمدزایی و خلق شغل نیز وجود دارد. نگاهی به تجارب کشورهای پیشرو در این عرصه نشان می دهد یک مکان تاریخی که در آستانه از بین رفتن است می تواند تبدیل به یک اقامتگاه فرهنگی با درآمد هنگفت شود!
طبق آمار ما در کشور بیش از 65 هزار هکتار بافت فرسوده داریم که 25 هزار هکتار آن ماهیت تاریخی دارد و درصورت نگاه هدفمند آماده تبدیل شدن به یک جاذبه فرهنگی تاریخی را دارد. امروز احیای بافت های تاریخی پیوند خورده با توسعه صنعت گردشگری است و عملا با این اقدام می توان با یک تیر چند نشان زد!

منبع : روزنامه رسالت

تاریخ انتشار : 1396/10/30

شماره خبر : 4846