اگرچه غالبا اخبار و تحلیل‌ها به نقش توسعه اقتصادی در گسترش آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌پردازند اما از طرف دیگر معادله آلودگی هوا خود می‌تواند تأثیرات منفی و مخربی را بر حرکت رو به رشد جوامع در حال توسعه بگذارد.

به‌طور كلي آنچه تحت عنوان اثرات اقتصادي آلودگي هوا مورد طرح و بررسي قرار مي‌گيرد، هزينه‌هايي است كه تأثير آلودگي هوا بر افزايش هزينه‌هاي سلامت و بهداشت و درمان مي‌گذارد. در روزهاي معمولي ميزان مرگ‌ومير در كلانشهر تهران روزانه 150نفر است اما در روزهاي با آلودگي هواي بالا اين رقم به 180نفر افزايش مي‌يابد و اين به‌معناي از دست رفتن منابع انساني و همچنين افزايش بيماري‌هاي مزمن است كه هزينه سنگيني را به دوش بخش بهداشت و درمان كشور وارد مي‌كند.

در سطح جهاني نيز آمارهاي متعددي از تأثيرات اقتصادي آلودگي هوا بر كشورهاي مختلف ارائه شده است. براي مثال، سازمان همكاري‌هاي اقتصاد و توسعه با انتشار گزارشي عنوان كرد كه آلودگي هوا به كشورهاي عضو اين سازمان در سال 2010رقم 1.7هزار ميليارد دلار هزينه تحميل كرده است و در سال 2013نيز اين هزينه به 2.3هزار ميلياد دلار افزايش يافته است. تنها در كشور چين هزينه آلودگي هوا به 1.6هزار ميليارد دلار رسيده و در شبه قاره هند نيز اين عدد به رقم 500ميليارد دلار بالغ شده است.

اگرچه در كشور ما به دلايل مختلف آمارهاي رسمي از تأثيرات مخرب آلودگي هوا منتشر نمي‌شود اما تمامي قرائن و شواهد حاكي از وقوع يك چالش بزرگ در سطح كلانشهرهاست كه شايد نتايج تلخ و تأسف‌بار آن طي دهه‌هاي آتي رخ نشان دهد.
تحقيقات علمي نشان مي‌دهد كه نقش عمده در آلودگي هواي كلانشهرها به وسايل نقليه موتوري و همچنين كارخانه‌هاي آلاينده بازمي‌گردد كه با راهكارهايي همچون تعبيه فيلترهاي سبز، توسعه حمل‌ونقل عمومي، خروج صنايع آلاينده از محيط شهري، فرهنگسازي‌ براي عدم‌استفاده غيرضروري از خودروي شخصي، گسترش فضاي سبز شهري و... قابل حل و فصل است.

سياست‌هاي كلي محيط‌زيست ابلاغي از سوي مقام معظم رهبري نيز افق روشني را پيش روي عبور از چالش آلودگي هوا پديد آورده است. بند 4 اين سياست‌ها با عنوان «پيشگيري و ممانعت از انتشار انواع آلودگي‌هاي غيرمجاز و جرم‌انگاري تخريب محيط‌زيست و مجازات مؤثر و بازدارنده آلوده‌كنندگان و تخريب‌كنندگان محيط‌زيست و الزام آنان به جبران خسارت» و همچنين 3 تبصره ذيل بند 8 تحت عنوان گسترش اقتصاد سبز مي‌تواند به‌عنوان منشور عبور از چالش آلودگي هوا براي تمامي دستگاه‌ها قلمداد شود.

منبع : روزنامه همشهری

تاریخ انتشار : 1394/10/04

شماره خبر : 319294

نویسنده : سید محسن طباطبایی مزدآبادی