در تلاش برای انطباق با چنین مشکلاتی و ارائه راه‌حل برای آنها مدیران و سیاستگذاران شهری پی بردند که می‌توانند با استفاده از تکنولوژی‌های ارتباطات و اطلاعات برای خلق شهرهای هوشمند اقدام و از این طریق به بهبود کیفیت زندگی و کاهش هزینه‌ها کمک و از پایداری شهری اطمینان حاصل کنند. اینگونه بود که ساختن شهری هوشمند با تمامی اجزای آن به ایده‌ای فراگیر تبدیل شد. شهر هوشمند مکانی است که در آن تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات با شهرسازی، معماری و حتی با ذهن افراد و شهروندان ترکیب شده است و به‌صورت خلاقانه و نوآورانه مشکلات امروز و نسل‌های فردا را حل می‌کند، از جمله مهم‌ترین پارامترهای شهر هوشمند، ساخت‌و‌ساز و به‌عبارتی بهتر ساختمان‌سازی هوشمند است.

اگرچه پیشینه این بحث به مقاله‌ای در روزنامه «نیویورک‌ تایمز» در سال 1984 می‌رسد، تنها در سال‌های اخیر است که موضوع ساختمان‌سازی هوشمند برجسته شده و در کانون بحث فعالان عرصه املاک و مستغلات و همچنین مدیران و سیاستگذاران شهری قرار گرفته است. ساختمان‌ها جزء جدایی‌ناپذیر اکوسیستم‌های شهری محسوب می‌‌شوند و افراد بین 80 تا 90 درصد اوقات خود را در داخل ساختمان‌ها اعم از مسکونی، اداری، تجاری ، تفریحی و ... می‌گذرانند.
بیش از 40 درصد کل مصرف انرژی و به همین میزان تولید گازهای گلخانه‌ای در ساختما‌ن‌هاست. آنها همچنین بیش از 70 درصد مصرف الکتریسیته را به خود اختصاص می‌دهند. با پیشرفت تکنولوژی به نظر می‌رسد ساختمان دیگر تنها یک سرپناه و محافظ فیزیکی نیست، بلکه بیانگر کیفیت زندگی، رفاه عمومی و سبک زندگی مردم نیز هست. ساختمان‌ها امروز سیستم‌های پیچیده­ای هستند که فناوری مربوط به روشنایی، تهویه، سرمایش، گرمایش، انرژی ، ایمنی و ... آنها را به‌صورت شبکه درهم‌تنیده‌ای درآورده است. یک ساختمان هوشمند شامل نصب و به‌کار‌گیری سیستم‌های تکنولوژیکی پیشرفته و یکپارچه مربوط به ساخت‌وساز است. این سیستم شامل اتوماسیون ساختمان، امنیت زندگی، ارتباطات از راه دور و سیستم‌های مدیریت تاسیسات است. ساختمان‌های هوشمند اطلاعات عملی و کاربردی درمورد کلیت ساختمان یا فضای داخلی آن را در اختیار مالک، مستاجر و مدیر ساختمان قرار می‌دهند. امروزه با استفاده از فناوری اطلاعات می‌توان هزینه‌های سرسام آور مقاوم‌سازی  و موارد مشابه آن را به‌طور چشمگیری کاهش داد. این کاهش هزینه‌ها می‌تواند در خدمت افزایش بهره‌وری و پایداری شهری قرار بگیرد. شهرهایی که علاقه‌مند باشند در مسیر هوشمندسازی گام بردارند در ابتدا باید فرکانس ابزارهای گردآوری اطلاعات را بالا ببرند و به عبارتی داده‌ها و اطلاعات دقیق تولید کنند. به‌ عنوان مثال به‌جای شمارش قبوض ماهیانه آب و برق و گاز و مانند آنها می‌توانند از کنتورهای هوشمند که هرچند دقیقه یکبار قرائت می‌شوند، استفاده کنند. این امر به شناسایی الگوی مصرف و برنامه‌ریزی موثر برای استفاده کارآمدتر از انرژی منجر می‌شود. هزینه صرفه‌جویی‌شده از این اقدامات می‌تواند در خدمت اقتصاد شهری قرار گیرد؛ به ‌عنوان مثال در ساختمان‌های مدارس این پس‌انداز ناشی از صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌تواند در خدمت آموزش بهتر و برنامه‌ریزی درسی موثرتر قرار بگیرد. در یک ساختمان هوشمند با فناوری‌های به‌وجود آمده می‌توان در هر زمان میزان مصرف انرژی را به‌دست آورد و از آن در جهت بهینه‌سازی مصرف سوخت بهره برد. در ساختمان هوشمند بسیاری از اعمالی که ساکنان از روی عادت و به‌صورت غیر ارادی انجام می‌دهند توسط سیستم‌های هوشمند انجام می‌شود که باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود. با به‌کارگیری انواع حسگر‌های هوشمند در داخل و خارج ساختمان و با ایجاد یک شبکه و سیستم واحد می‌توان به‌صورت مستمر اطلاعات مختلفی از جمله دما، فشار، رطوبت، دبی هوا، میزان اکسیژن و دی اکسید کربن را در اختیار داشت و از آنها در جهت رسیدن به شرایط ایده‌آل استفاده کرد. به نظر می‌رسد نسل بعدی ساختمان‌های شهری باید به سیستم مدیریت هوشمند ساختمان مجهز باشند که شامل سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مانیتورینگ و کنترل یکپارچه قسمت‌های مهم ساختمان است. وظیفه این مجموعه تولید داده، تجزیه و تحلیل آنها، پایش داده‌ها و کنترل آنها به صورت مستمر و هدفمند است؛ به‌نحوی که عملکرد اجزای ساختمان متعادل با یکدیگر و در شرایط بهینه باشد.

منبع : روزنامه فرهیختگان

تاریخ انتشار : 1394/12/18

شماره خبر : 70476

نویسنده : سیدمحسن طباطبایی‌ مزدآبادی