دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی مدرس دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه شهرها به خودی خود با مشکلات فراوانی روبه رو هستند  که مخاطرات محیطی را نیز باید به انبوه مشکلات آنها اضافه کرد، افزود: به نظر می رسد شهرها بیش از پیش به مکانهایی خطرناک تبدیل می شوند.  

وی با اشاره به اینکه از هر سه نفر از جمعیت جهان یک نفر در معرض خطر زلزله قرار دارد، ادامه داد: در سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۳۷درصد جمعیت جهان از ۱۴۵ کشور و ۳۱درصد از مساحت ساخته شده جهان در مناطق بالقوه خطرناک به لحاظ لرزه خیزی زندگی می کنند که بالاترین مقدار آن مربوط به آسیاست و این آمار فقط طی ۴۰ سال گذشته دو برابر شده است.

نائب رئیس انجمن علمی اقتصاد شهری ایران یادآور شد: بیش از یک میلیارد نفر از ۱۵۵ کشور جهان در معرض وقوع سیل هستند بیش از ۴۰۰ میلیون نفر در نزدیکی آتشفشانهای خطرناک زندگی می کنند و طوفانهای ناشی از سیکلونهای حاره ای ۶۴۰میلیون نفر را در معرض تهدید قرار می دهند.  

وی با تاکید براینکه بیش از ۴۰درصد افرادی که در نقاط پرخطر لرزه خیز جهان قرار دارند در کشورهای کم درآمد زندگی می کنند؛ گفت: شهرهای کشورهای کم درآمد جایی است که جمعیت، فقر و بلایای طبیعی همه با هم متمرکز شده اند و دست به دست هم داده اند تا خطر به معنای واقعی را به نمایش بگذارند.

مدرس دانشگاه تهران با بیان اینکه زلزله و سیل و دیگر مخاطرات، کشور فقیر و غنی نمی شناسد و حتی بیشترین میزان آنها در ایالات متحده و ژاپن رخ می دهد، خاطرنشان کرد: اقتصاد عظیم و انعطاف پذیر این کشورها مانع از فروپاشی زیرساختها می شود، اما ساکنان مناطق حاشیه شهرها قربانیان اصلی فجایع طبیعی از جمله زلزله هستند حتی اگر کیلومترها دورتر از کانون زلزله باشند.  

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به اینکه فقرای شهری اغلب مناطق پرخطر اعم از حریم گسلها، آبراهه ها و مسیل ها، مناطق در معرض لغزش و ریزش، دامنه های پر شیب تپه ها و مناطق در معرض فرونشست را برای اسکان انتخاب می کنند چرا که این نواحی مخاطره آمیز تنها گزینه آنهاست، گفت: حاشیه نشینان در ساخت منازل غیرقانونی بخاطر فقر از مصالح بی کیفیت و بازیافتی استفاده می کنند که کمترین مقاومت را دارد و بر این عوامل باید فقر فرهنگی و نداشتن سواد جهت و درک پذیرش آموزشهای مرتبط با بلایا را نیز افزود.  

دکتر طباطبایی مزدآبادی با بیان اینکه  شواهد بسیاری نشان می دهد که حواشی شهرها و زاغه ها و حلبی آبادها بیشترین تلفات را در زلزله و سیل پذیرا می شوند، زلزله ۷ ریشتری ۲۰۱۰ در هائیتی که بیش از ۲۲۰ هزار نفر را کشت شاهدی بر این مدعا خواند و گفت: تلفات سیل در هندوستان نیز موید همین امر است که حلبی آبادها بیش از هر مکان دیگری مستعد ویرانی هستند.  

مدیرمسئول فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری با تاکید براینکه استراتژی های کاهش ریسک مدیران و تصمیم سازان بیش از هرچیز باید بر این مناطق متمرکز شود، یادآور شد: این موضوع توجه جامعه جهانی را به خود جلب کرده است بطوریکه در سال ۲۰۰۵ کشورهای عضو سازمان ملل چارچوب اجرایی هیوگو را برای کاهش مخاطرات طبیعی امضاء کردند.

وی در این خصوص توضیح داد: این چارچوب زیر نظر دفتر سازمان ملل متحد برای کاهش خطر بلایا(UNISDR) به صورت جامع نقش دولتها و سازمانهای ملی و بین المللی، اجتماعات داوطلب، بخش خصوصی، دانشگاهها و مراکز آکادمیک، را در تلاش برای تاب آور ساختن شهرها در فاصله سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ را به وضوح مشخص می کند.   

مدرس دانشگاه تهران در پایان با بیان اینکه  زلزله هر فرد و هرچیز را تحت تاثیر قرار می دهد، گفت: زلزله فقط فروریختن ساختمانها و از بین رفتن زیرساختها نیست بلکه می تواند حیات اجتماعی، فرهنگی اقتصادی و سیاسی یک شهر و حتی یک کشور را به مخاطره بیاندازد اما واکنش هر شهری به زلزله متاثر از سیستم سیاسی اجتماعی اقتصادی و فرهنگی آن شهر دارد و  سرعت بازگشت به شرایط پیشا زلزله در واقع سطح توسعه آن شهر را نشان می دهد.

منبع : خبرگزاری مهر

تاریخ انتشار : 1396/10/18

شماره خبر : 4194162